ΟΔΟΙΠΟΡΙΚΟ ΠΕΝΘΗΜΕΡΗΣ ΕΚΔΡΟΜΗΣ ΣΤΗ ΣΑΜΟ Μάιος 2015

ΟΔΟΙΠΟΡΙΚΟ ΠΕΝΘΗΜΕΡΗΣ ΕΚΔΡΟΜΗΣ ΣΤΗ ΣΑΜΟ

Μάιος 2015

Μια ομάδα 25 ατόμων της οικογένειας των συνταξιούχων Δημοσίου προγραμματίσαμε μια πενθήμερη εκδρομή στη Σάμο.

«Η Σάμος των θεϊκών γενέσεων της Ήρας, του Ποσειδώνα. Η Σάμος όπου τα τέκνα της συνέλαβαν την αρμονία του σύμπαντος κόσμου και που τοποθέτησαν τον Ήλιο παντοκράτορα στο κέντρο του πλανητικού μας συστήματος.

Η Σάμος του Πυθαγόρα, του Αρίσταρχου. Το νησί του γλυκού κρασιού, των περιβαλλοντικών εναλλαγών και της πολυχρωμίας.»

Μας στέλνει εισαγωγικό μήνυμα ο πρώην Δήμαρχος Πυθαγορείου Νίκος Μάρκου σε έκδοση του Δήμου «Σάμος. Η γη που περπάτησαν μεγάλοι».

Αυτό το στολίδι του Αιγαίου με τη πλούσια ιστορία και το πολιτισμό ξεκινήσαμε να γνωρίσουμε από κοντά.

Εκεί μας μετέφερε τη Κυριακή το μεσημέρι ένα αεροσκάφος της SKYEXPRESS.

Κυριακή 3 Μαΐου 2015

Απόγευμα:

Στο χωριό Μύλοι, ένα από τα παλαιότερα του νησιού, η πρώτη πρωτεύουσα της Σάμου. Δίπλα περνά ο αρχαίος ποταμός Ίμβρασσος.

Επόμενη στάση στο χωριό Παγώνδας, που οφείλει την ονομασία του σε αντίστοιχο χωριό της Εύβοιας. Έχει καταπληκτική θέα προς τον Κάμπο της Χώρας και τα γύρω χωριά.

Οι κατάφυτες με ελιές πλαγιές φανερώνουν τη κύρια γεωργική απασχόληση των κατοίκων. Βαδίζοντας τη μεγάλη πλατεία του χωριού οδηγηθήκαμε στο Λαογραφικό και Ιστορικό Μουσείο, με πλουσιότατα και ενδιαφέροντα εκθέματα. Το διαχειρίζεται ο Σύλλογος Κυριών και Δεσποινίδων Παγώνδα Σάμου «ΟΜΟΝΟΙΑ».

Ακόλουθα επισκεφθήκαμε τον Πύργο Σαρακίνη(1577 μ.Χ.),κτίσμα καθαρά οχυρωματικού τύπου και τηνπαρακείμενη δίκλιτηεκκλησία του Αγίου Ιωάννου και Αγίου Γεωργίου (1602 μ.Χ.) ιδιοκτησίαςτης Μονής Πάτμου. Ο Σαρακίνης υπήρξε αξιωματούχος του Τούρκου Ναυάρχου Κιλιτζ Αλή και είχε συμβάλει στον εποικισμό της Σάμου.

Η πατμιακή φιλοξενία εκφράστηκε με το κέρασμα γλυκών και ευλογία (εικονίτσες) που έστειλε για τον καθένα μας ο καθηγούμενος της Μονής κ. Κύριλλος.

Η συνέχεια δόθηκε σε παραλιακή ψαροταβέρνα του τουριστικού οικισμού Ηραίον, με θάλασσα «τζάμι», φεγγάρι Πανσέληνος και στο βάθος τα φώτα του Πυθαγορείου και η διαγραφόμενη κορυφογραμμή του όρους Καμήλα επί τουρκικού εδάφους.

Δευτέρα 4 Μαΐου 2015:

Ο γύρος του νησιού. Περάσαμε το χωριό Χώρα, πρωτεύουσα του νησιού μέχρι και το 1854, με πλούσια αρχιτεκτονική κληρονομιά από νεοκλασικά διώροφα κτίσματα.

Επίσκεψη στην Ιερά Μονή Τιμίου Σταυρού, ιδρυθείσα από τον μοναχό Νείλο τον Λατρινό (1592 μ.Χ.).

Ξεναγούμεθα από μοναχό της Μονής και θαυμάζουμε τα εξαιρετικής τέχνης ξυλόγλυπτα, τέμπλο, άμβωνα και δεσποτικό θρόνο. Αξιόλογες εικόνες και κειμήλια. Άφθονα νερά συμβάλουν στην ύπαρξη πλούσιου πράσινου στον περιβάλλοντα χώρο.

Περνούμε από το μικρό αγροτικό χωριό Κουμαραδαίοι. Ελαιοκαλλιέργεια, μελισσοκομία και αγγειοπλαστική, οι ασχολίες των κατοίκων.

Από εδώ οδηγούμεθα στο Μοναστήρι της Μεγάλης Παναγιάς ήτων «Πέντε Οσπιτίων». Ιδρύθηκε από τους εκ Λάτρους όρους μοναχούς Νείλο και Διονύσιο (1586 μ.Χ.).

Πρόσφατα ανακαινισμένη, πετρόκτιστη, ίσως η σπουδαιότερη των Μονών Σάμου. Επιχρυσωμένο ξυλόγλυπτο τέμπλο, άμβωνας, και αρχιερατικός θρόνος εξαιρετικής καλλιτεχνικής αξίας. Λεπτομερής ξενάγηση από μοναχό της Μονής. Πλούσιο σε εκθέματα, με προϊόντα ιδίας παραγωγής και αναμνηστικά δώρα, το εκθετήριο της Μονής. Ένα γλυκό κέρασμαμε κρύο νερό μας αφήνουν με γλυκές αναμνήσεις από το προσκύνημα.

Ακολουθώντας τη διαδρομή προς Καρλόβασι, περνούμε από το χωριό Πύργο, κεφαλοχώρι της περιοχής, με γραφικά στενά, που όμως η τουριστική ανάπτυξη της Σάμου δεν το έχει βοηθήσει.

Σε λίγο αγναντεύουμε τον Μαραθόκαμπο, τον Όρμο και τα Βοτσαλάκια. Η τελευταία περιοχή λόγω προσανατολισμού και μεγάλου μήκους παραλίας θεωρείται αξιόλογη τουριστική περιοχή.

Στη συνέχεια αφήνουμε δεξιά μας το χωριό Πλάτανος, ένα από τα παλαιότερα χωριά του νησιού. Πηγή με άφθονα κρυστάλλινα νερά ρέει στην πλατεία μέσα σε πλατάνια, γι’ αυτό και πολυτραγουδισμένα τα πλατανιώτικα νερά όπως:

-          Να’ χα νερό απ’ τον πλάτανο

σταφύλι απ’ την κολώνα

να’ χα και μια Σαμιώτισσα

να τη φιλώ στο στόμα.

-          Το πλατανιώτικο νερό

Το λεν πως έχει αβδέλλες

Μα γω που το δοκίμασα

Έχει όμορφες κοπέλες

Αφήνουμε πίσω μας τους Αγίους Θεοδώρους και πλησιάζουμε το Καρλόβασι.

Πλούσια βλάστηση, δάση, ελιές, αμπέλια απλώνονται παντού.

Πρώτη στάση σε κατάστημα αγγειοπλαστικής. Σχεδόν όλοι αγοράζουμε την Κούπα του Πυθαγόρα ή «Κούπα του Δικαίου», το πιο δημοφιλές αναμνηστικό, που μας παρέχει το δίδαγμα ότι ο άπληστος τιμωρείται.

Μετά φθάνουμε στα Ταμπάκικα Καρλοβάσου.

Μας καλωσορίζει η ξεναγός Ειρήνη, μια ευγενέστατη κυρία, εξαιρετική στη δουλειά της, πρόθυμη να απαντήσει σε κάθε ερώτηση μας. Μας ξεναγεί στο Μουσείο Βυρσοδεψίας.

Η ακμή των βυρσοδεψιών της ΡίβαςΚαρλοβάσου τοποθετείται μεταξύ των ετών 1880 έως 1930 περίπου, οπότε λειτουργούν περί τις 50 επιχειρήσεις με 300 εργαζομένους, που καλύπτουν το 25% της εγχώριας παραγωγής.

Ο ανταγωνισμός των κέντρων, ειδικότερα μετά το 1950, ήταν άνισος και συντριπτικός για τις επαρχιακές βιομηχανίες που σιγά σιγά έσβησαν.

Σήμερα στον Όρμο Καρλοβάσου, μπορεί κάνεις να ιχνηλατήσει την ακμή αυτή στα ερείπια 56 εργαστηρίων που μαρτυρούν την ύπαρξη αντίστοιχων επιχειρήσεων.

Ακολουθούμε τη διαδρομή προς το Ποτάμι. Πασίγνωστη παραλία με πλούσιο πράσινο και νερά.

Επιστροφή στο ΜεσαίοΚαρλόβασι για γεύμα.

Το Καρλόβασι είναι η δεύτερη σε πληθυσμό πόλη του νησιού, συγκροτείται από τον οικισμό Παλαιό Καρλόβασι, το Μεσαίο και το Νέο Καρλόβασι και το λιμάνι. Εδώ προσεγγίζουν τα πλοία της γραμμής πριν πάνε στη πρωτεύουσα του νησιού.

Εμπόριο, γεωργία, τουρισμός, αλλά και η λειτουργία Σχολών του Πανεπιστημίου Αιγαίου συμβάλλουν στην οικονομική ζωή της πόλης.

Συνεχίζουμε το γύρο του νησιού. Περνούμε από το παραθαλάσσιο χωριό Άγιος Κωνσταντίνος και εισερχόμεθα στην Κοιλάδα των Αηδονιών (Πλατανάκια). Φανταστικό τοπίο. Αιωνόβια πλατάνια μέσα στα άφθονα νερά της ρεματιάς και άλλα πανύψηλα δένδρα, ντυμένα από κισσούς, που φθάνουν πάνω από 15 μέτρα ύψος. Οι μελωδίες των πουλιών, η γαλήνη της περιοχής και ο ήχος από τα γάργαρα νερά μας ενθουσιάζουν. Εκεί απολαμβάνουμε τον καφέ, τα γλυκά και τα αναψυκτικά μας.

Περνούμε μέσα από το τουριστικότατο Κοκκάρι και καταλήγουμε στο Πυθαγόρειο αργά το απόγευμα για ξεκούραση. Τα όσα είδαμε δεν μας αφήνουν να σκεφτούμε ότι η μέρα ήταν κουραστική.

Το βράδυ έγινε εξερεύνηση για τις καλές ταβέρνες.

Τρίτη 5 Μαΐου 2015:

Επίσκεψη αρχαιολογικών χώρων και μουσείων. Εορτή της Αγίας Ειρήνης. Εορτάζει η ξεναγός, Ειρήνη, που συνεπής στην εργασιακή της δέσμευση, βρίσκεται κοντά μας για ένα βαρύ πρόγραμμα επισκέψεων και ξεναγήσεων.

Πυθαγόρειον, Ευπαλίνειο όρυγμα, Αρχαιολογικός Χώρος Ηραίου,  η πρώτη ενημέρωση καθ’ οδόν προς αρχαιολογικό χώρον Ηραίου.

Περίπου δύο ώρες διήρκησε η λεπτομερής ξενάγηση στο χώρο. Εδώ ήταν κτισμένος ο ναός της Θεάς Ήρας. Εκεί, λέγεται ότι γεννήθηκε η θεά και έγινε ο ιερός γάμος με τον Δία. Εκεί υπήρχε ο μεγαλοπρεπής βωμός. Ενώ η Ιερά Οδός ένωνε τον Ιερό Χώρο με τη πόλη (νυν Πυθαγόρειο).

Επόμενος σταθμός, στο Παλαιοντολογικό Μουσείο Μυτιληνιών Σάμου (Ίδρυμα Κωνσταντίνου και Μαρίας ΖΗΜΑΛΗ, 1994), με πέντε τμήματα Παλαιοντολογικό, Ορνηθολογικό, Γεωλογικό, Βοτανολογικό και Ζωολογικό.

Η απολιθωμένη πανίδα της Σάμου περιλαμβάνει πάνω από 60 είδη ζώων.

Το μουσείο διαθέτει βιβλιοθήκη, αίθουσα διαλέξεων και εργαστήρια.

Επόμενη στάση, η πόλις της Σάμου (ή Βαθύ) πρωτεύουσα του νησιού που με το πάνω Βαθύ αμφιθεατρικά κτισμένα καταλήγουν στη θάλασσα, που αποτελεί ένα από τα μεγαλύτερα φυσικά λιμάνια της Χώρας. Η πόλις διατηρεί τη γραφική νησιωτική της φυσιογνωμία με τα διατηρητέα νεοκλασικά κτήρια και τις παραδοσιακές γειτονιές.

Πρώτη επίσκεψη στο Δημαρχείο, που στεγάζεται στο αρχοντικό – ιστορικό κτήριο του βουλευτηρίου των Σαμίων την περίοδο της Ηγεμονίας. Ο Δήμαρχος κ. Μιχάλης Αγγελόπουλος, μας υποδέχθηκε στη μεγαλοπρεπή αίθουσα συνεδριάσεων του βουλευτηρίου.

Η επίσκεψή μας συνέπεσε με τη πρόσφατη συγκοινωνιακή σύνδεση του Νομού Δωδεκανήσου με το Νομό Σάμου (με ταχύπλοο σκάφος), γεγονός που χαιρέτησε ιδιαίτερα ο Δήμαρχος.

Ακολούθησε ξενάγηση στο Αρχαιολογικό Μουσείο που στεγάζεται σε δύο παρακείμενα κτήρια. Εδώ φυλάσσονται ανεκτίμητοι αρχαιολογικοί θησαυροί που αφιέρωναν προσκυνητές από τα πέρατα του κόσμου στο Ιερό της Ήρας, αριστουργήματα της γλυπτικής του 6^ου αιώνα π. Χ., όπως μεγαλοπρεπής Κούρος της Σάμου (580 π. Χ.) ύψους 4,75 μέτρα.

Εξαιρετικά κατατοπιστική η ξενάγηση της Ειρήνης.

Ο χρόνος πιέζει για τον επόμενο σταθμό, που είναι η Ιερά Μονή Ζωοδόχου Πηγής (γυναικεία). Έχει προηγηθεί τηλεφωνική συνεννόηση για προσκύνημα εκτός ωραρίου λειτουργίας της Μονής.

Οι ομορφιές του φυσικού περιβάλλοντος που αντικρύζουμε, καθώς το πούλμαν ανηφορίζει το γεμάτο στροφές δρόμο, δεν περιγράφονται. Αποκορύφωμα η άφιξη στη Μονή. Μας υποδέχεται μοναχή που μας ξεναγεί.

Η ξύλινη πόρτα εισόδου στο καθολικό με τα 365 μικρά ξύλινα τεμάχια που συμβολίζουν τις ημέρες του έτους. Λέγεται ότι οι τέσσερις κίονες του Ναού προήλθαν από αρχαίο ναό της Μιλήτου, τέμπλο ξυλόγλυπτο επιχρυσωμένο, εικόνα της Ζωοδόχου Πηγής με αργυρή διακόσμηση.

Ένα γλυκό κέρασμα και κρύο νερό μας αφήνει και πάλι με γλυκιές αναμνήσεις.

Επιστροφή στο Πυθαγόρειο μέσω Παλαιοκάστρου, γιατί είναι απαραίτητη η ξεκούραση.

Τετάρτη 6 Μαΐου 2015:

Η ημέρα ξεκίνησε με προσκύνημα στην Ιερά Μονή Παναγίας της Σπηλιανής.

Η πρωινή θέα, προς Πυθαγόρειον, Ηραίον, Παγώνδα και Μύλους είναι μαγευτική. Στο βάθος το ακρωτήριο Μυκάλη και το Αγαθονήσι φαίνονται σαν να είναι δίπλα μας.

Η είσοδος στο υγρό σπήλαιο απαιτεί προσοχή. Στο βάθος, εντοιχισμένη η πήλινη εικόνα και μικρή δεξαμενή με άγιασμα. Στοναύλειο χώρο υπάρχει μικρός δίκλιτος ναός, όπου το αριστερό κλίτος είναι αφιερωμένο στα Εισόδια της Θεοτόκου και το δεξί στον Άγιο Γεώργιο.

Από εκεί και ύστερα από μια ευχάριστη πρωινή διαδρομή, φθάνουμε και πάλι στο Βαθύ.

Επισκεπτόμεθα το Μουσείο Σαμιακού Οίνου της Ένωσης Οινοποιητικών Συνεταιρισμών Σάμου. Τα προϊόντα της Ένωσης, είναι Ονομασίας Προέλευσης Ελεγχόμενης (ΟΠΕ), η ανώτερη κατηγορία οίνου.Διαφημίζουν τη Σάμο και την Ελλάδα στο εξωτερικό όπου εξάγονται.

Ακολουθεί επίσκεψη στα Γραφεία Πολιτικών Συνταξιούχων Σάμου. Ο Πρόεδρος και μέλη του Δ.Σ. μας υποδέχονται εγκάρδια. Γίνεται ανταλλαγή δώρων Κολοσσού και Κούπας του Πυθαγόρα και πρόσκληση στους συναδέλφους για μια επίσκεψη στη Ρόδο.

Ακολουθεί περίπατος στο κέντρο της πόλης και αναχώρηση για Μυτιληνιούς.

Πρωτύτερα όμως επισκεπτόμεθα μια μονάδα καλλιέργειας ορχιδέας στην περιοχή Μεσόκαμπος.

Εντυπωσιακή και πρωτόγνωρη η εικόνα των χρωμάτων. «Πάντα εν σοφία εποίησας».

Στη μικρή πλατεία του χωριού και κάτω από την σκιά δένδρων παίρνουμε το νοστιμότερο γεύμα και γευόμεθα βιολογικό κρασί που ευφραίνει.

Επιστροφή στο Πυθαγόρειο.

Το βράδυ βρισκόμεθα όλοι σε παραλιακή ταβέρνα για το αποχαιρετιστήριο γλέντι της εκδρομής. Πολλοί ενθυμούνται το αντίστοιχο γλέντι στα Άλιντατης Λέρου της προηγούμενης χρονιάς.

Όμως πρέπει να μένεις σ’ αυτό που ο κάθε τόπος μπορεί να σου προσφέρει.

Πέμπτη 7 Μαΐου 2015:

Επίσκεψη στο Αρχαιολογικό Μουσείο του Πυθαγορείου. Εγκαινιάστηκε το 2010, κτισμένο στο κέντρο της αρχαίας Σάμου, δίπλα σε έναν πολύ σημαντικό αρχαιολογικό χώρο.Φιλοξενεί περίπου 3.000 εκθέματα.

Γνωστά το καθιστό άγαλμα του Αιάκη πατέρα του Πολυκράτη, η αρχαϊκή μαρμάρινη σαρκοφάγος, ο Κούρος του Λεύκιου στον Απόλλωνα και πολλά άλλα αγάλματα.

Τέλος ακολουθεί περίπατος προς την Εκκλησία Μεταμόρφωσης του Σωτήρος, δίπλα στην οποία υπάρχει το Κάστρο Λυκούργου Λογοθέτη. Χτίστηκε τον 19^ο αιώνα για τη προστασία της πόλης από τους Τούρκους.

Η εκκλησία σχεδιάστηκε ως μικρό αντίγραφο της Αγίας Σοφίας.

Ενωρίς το απόγευμα ένα μικρό αεροσκάφος της SKYEXPRESS μας μετέφερε στη Ρόδο. Όμως για πολλές μέρες μετά, το μυαλό μας περιφερόταν στις πλούσιες φυσικές ομορφιές, στα μοναστήρια, στους αρχαιολογικούς χώρους και μουσεία, και σε όσα είδαμε και ακούσαμε για την Σάμο.

Μια ευχάριστη ανάμνηση θα μείνει για όλους μας.

Υπεύθυνος της εκδρομής, ο συνταξιούχος γεωπόνος κ. Νικόλαος Ιακ. Γρύλλης.

Σημείωση: Στο εστιατόριο των Μυτηλινιών που γευματίσαμε, ο κατάλογος φαγητών έχει ως εισαγωγικό σημείωμα το ακόλουθο.